Co to jest opieka paliatywna?
Opieka hospicyjna to całościowa opieka nad osobami chorującymi na nieuleczalne, niepoddające się leczeniu, postępujące choroby, wobec których zostało zakończone leczenie przyczynowe. Przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) jest też określana jako opieka paliatywna i korzystają z niej najczęściej chorzy (zwłaszcza terminalnie) na nowotwory, HIV, niewydolność oddechową, kardiomiopatię czy układowe zaniki pierwotne zajmujące ośrodkowy układ nerwowy. Opiekę paliatywną świadczy się obecnie stacjonarnie, w samych hospicjach, ale także w warunkach domowych, gdzie hospicjum niejako „przyjeżdża” do chorego świadcząc opiekę hospicyjną w domu pacjenta.
Hospicjum domowe co to jest?
Opieka hospicyjna w domu bywa utożsamiana z opieką hospicyjną, nie do końca jest to jednak to samo. Paliatywna opieka domowa to pomoc w opiece nad nieuleczalnie chorym pacjentem w jego własnym domu. Musi on jednak posiadać przynajmniej jednego opiekuna, który będzie się nim zajmować przez 24-godziny na dobę. Personel i wolontariusze domowego hospicjum natomiast „przyjeżdżają” do pacjenta, w zależności od stanu chorego i realnego zapotrzebowania, obejmując go opieką medyczną, psychologiczną oraz duchową. Hospicjum domowe działa głównie w obrębie miasta, w którym znajduję się jego siedziba i w okolicy jego obszaru działania.
Hospicjum domowe na czym polega?
Domowe hospicjum ściśle współpracuje z rodziną chorego w zakresie sprawowania opieki nad najbliższymi udzielając wskazówek opiekuńczo-pielęgnacyjnych, wspierając w pokonywaniu różnych trudności, pomagając rozwiązywać, w stopniu jakim jest to możliwe, problemów związanych z codziennym życiem. Całościowa opieka paliatywna domowa nad chorym, opanowanie jego bólu somatycznego, psychicznego, społecznego, egzystencjalnego jest ogromnie trudne, dlatego też wymaga zaangażowania się w opiekę zespołu ludzi odpowiednio to tego przygotowanych, by udało się złagodzić dolegliwości skutków rozwijającej się choroby - przynieść ulgę w cierpieniu, by lęki i niepokoje wyciszyć, samotność obecnością drugiej osoby wypełnić. Zaspokojenie, choćby w części potrzeb chorego terminalnie pozwala mu godziwie przeżyć ten bardzo trudnym okresie życia. Sama rodzina nawet najbardziej kochająca nie jest w stanie stawić czoła tym wszystkim wyzwaniom. Opieka nad chorym w domu jest ogromnym wyzwaniem dla najbliższych. Z jednej strony otrzymują oni możliwość spędzenia ostatnich chwil z umierającym, z drugiej strony oznacza to dla nich ogromny wysiłek – często fizyczny, a prawie zawsze – psychiczny.
Opieka paliatywna w domu
W składzie personelu hospicjum domowego znajduje się lekarz specjalista z dziedziny medycyny paliatywnej (lub lekarz w trakcie specjalizacji z dziedziny medycyny paliatywnej), a także pielęgniarka, która ukończyła specjalizację lub kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej (albo jest w trakcie tej specjalizacji), wolontariusz niemedyczny, rehabilitant, psycholog i jeśli jest taka wola chorego również kapelan. Aby poprawić jakość funkcjonowania chorego, hospicjum wypożycza specjalistyczny sprzęt medyczno-rehabilitacyjny, zaopatruje, w miarę możliwości w niektóre środki medyczne.
Leczenie paliatywne w domu polega przede wszystkim na leczeniu objawowym, niesieniem ulgi w bólu i zaspokajaniem podstawowych potrzeb życiowych osób ciężko, nieuleczalnie chorych oraz ich rodzin. Lekarz powinien udzielić odpowiedzi na wszelkie pytania w sposób zrozumiały dla pacjenta i wspólnie z nim ustalić oczekiwany cel i sposób dalszej opieki paliatywnej w domu. Niezmiernie ważne jest, aby pacjent był świadomy ciężkości swojej choroby, stopnia zaawansowania i wiedzy o rokowaniu, a także zrozumiał jej możliwy przebieg. Pielęgniarka uczy rodzinę m.in.: pielęgnacji ciała chorego, profilaktyki przeciwodleżynowej, zapobiegania zaparciom, biegunkom, obsługi pompy infuzyjnej, techniki przygotowywania leków doustnych, podawania leków.
Bardzo ważnym elementem opieki paliatywnej w domu jest wsparcie psychospołeczne. Osoba nieuleczalnie chora często czuje się zagubiona w nowej sytuacji życiowej, przed którą zostawiła nagle postawiona. Rozmowy z psychologiem mogą pomóc pacjentom zmniejszyć stres i niepewność związane z przewlekłą chorobą, przywrócić poczucie bezpieczeństwa, wyjaśnić nurtujące wątpliwości i obawy, a także odnaleźć się w nowej, diametralnie innej sytuacji.
Oprócz opieki lekarskiej, pielęgniarskiej i psychologicznej ważne jest również wsparcie wolontariuszy w sprawiających problem czynnościach dnia codziennego (np. zakupach).
Opieka hospicyjna nie jest porażką medycyny, nie jest też sukcesem medycyny, jest raczej przejawem pokory wobec życia i wyrazem szacunku wobec każdego jego etapu. Sukcesem opieki hospicyjnej na pewno jest uczynienie trudnego etapu życia chorego - wartościowym.
Opieka hospicyjna profesjonalna w wymiarze medycznym oraz przepełniona empatią ze strony wszystkich tych, którzy sprawują tę opiekę ma doprowadzić do bardziej świadomego, dojrzałego i godnego odchodzenia.
Opieka hospicyjna w domu:
- podkreśla wartość życia, uwalnia chorego od bólu i innych uciążliwych objawów rozwijającej się choroby,
- ofiaruje wsparcie choremu, aby mógł prowadzić jak najbardziej aktywne życie aż do końca,
- ofiaruje wsparcie rodzinie w sprawowaniu opieki nad bliskim w tym szczególnie trudnym okresie.
PORADNIKI DO OPIEKI NAD CHORYM W DOMU
